Yontma Taşdevri

tarafından **chatlak** Salı Ekim 28, 2008 8:47 am

YONTMA DAŞDEVİ

ILK ALET YAPILDI

Peygamber Isa’nin dogumuna 2.198.427 yil kala, su günlerde
Asya Kitasi’nda sonradan Çin adini alacak olan
bölgede ilk alet yapiminin gerçeklestigi haber alinmistir.
Homo Faber ( alet yapan insan ) adini alan ilk alet yapimini
gerçeklestiren kisi muhabirimize su açiklamada
bulunmustur: Geçen gün çakmak tasindan yapilmis el
baltam ile topragi kaziyordum. Amacim toprak altindan bazi bitki
köklerini çikarip yemekti. El baltamin kenarindaki bir
çikinti avucumun içini acitiyordu. Iste o parçayi
bir baska tasin yardimiyla kirarak ilk kez tasa bir sekil verdim.
Yaptigim isin bu denli önemli oldugunu bilmiyordum. Bu olaydan
sonra klandaki akrabalarim bana Homo Faber demeye basladilar. Homo
Faber, bu açiklamasindan sonra çevresinde toplanan
kalabaliga ilk aleti nasil yaptigini bikmadan defa arca anlatti ve
gururla yaptigi ilk aleti gösterdi. Homo Faber için
küçük ama insanlik için büyük bir
adim olduguna inandigimizdan olayi antropologlara sorduk: Ilk aletin
yapilmasi konusunda görüslerini aldigimiz antropologlar, bu
olayla “ insanin hayvanlar dünyasindan ayrildigini ve insan
olma yolunda çok önemli bir adim atildigini “ ifade
ettiler. Asagida alet yapilmasi ile ilgili pratik bilgiler yer aliyor.

INSANLAR IRILESIYOR

Yapilan arastirmalarda, son iki yüzyilda insanlarin boylarinin
1.40 cm’den 1.41 cm’ye, agirliklarinin 30 kg’dan 32
kg’a ve yasam sürelerinin de 25 yildan 27 yila
çiktigi saptanmistir. Insanlarla ilgili ortalama standartlarin
yükselmesinin daha iyi ve daha saglikli beslenme ile ilgili oldugu
sanilmaktadir. Insanlarin doga karsisindaki deneyimlerinin ve
bilgilerinin artmasi, insanlarin dogadan daha çok yararlanmasini
saglamistir. Özellikle atesin denetim altina alinmasi ve
yiyeceklerin pisirilmesinin bu gelismede önemli rol oynadigi iddia
edilmektedir. Uzmanlar etin pisirilerek yenilmesi sonucunda, ette
bulunan protein adi verilen çok yararli olan bir maddenin daha
çok sindirildigini söylemektedirler. Bilim insanlari bir
– iki milyon yila kalmadan insanlarin boylarinin 1.70
cm’ye, agirliklarinin 60 – 70 kg’a ve yasam
sürelerinin de 60 – 70 yila çikacagini öne
sürmüslerdir.

ATES YAKMANIN YÖNTEMLERI BULUNDU

Uzun yillar insanlar, yildirimlarin ormanlara düsmesi sonucunda
veya siddetli firtinalarda agaç dallarinin birbirine
sürtmesi sonucunda çikan dogal yanginlar disinda bir ates
kaynagina sahip degildi. Insanlar Istedigi zaman ates yakamazdi.
Yildirimin veya firtinalarin çikardigi yangin atesini elinden
geldigi kadar korumaya ve ondan yararlanmaya çalisirdi. Bu ates
söndügü zaman, baska bir firtina veya yildirimi
beklemekten ya da bulabilirse, komsu bir klandan baris ya da savas
yoluyla elde etmekten baska çaresi yoktu. Insanlar Yontma Tas
Devri’nin sonlarina dogru istedigi zaman ve istedigi yerde ates
yakma becerisine kavustu. Uzunca kesilmis iki kuru sopa
parçasini birbirine sürterek, sürtme sonucunda
sopalari kizdirarak ates yakmayi ögrendi. Alev çikarmak ve
bu alevle ates elde etmek için iki ayri yöntem vardir. Her
iki yöntemde de ortasi biraz delinmis bir kuru agaç
parçasi üzerine dikine konulan bir sopa parçasi
delik üzerinde hizla döndürülerek uygulanmaktadir.
Bu döndürme eylemi avuç içinde ya da bir kiris
araciligiyla kolayca yapilabilmektedir. Istedigimiz zaman ates elde
etmemiz, günlük yasamimizda b,ir devrim yaratmistir. Bu
bulusun uygulanmasi sanildigindan daha önemlidir. Atesin denetim
altina alinmasi günlük yasamimizda asagidaki yararlari
saglamistir.
1. ISINMAK IÇIN; Magaralar içine yakilan atesin
özellikle kis gecelerinde insanlarin üsümesini
önledigi görülmüstür.
2. AYDINLANMAK IÇIN;Geceleyin magaradan disariya çikmak
için kalktigimizda klandaki akrabalarimizin üzerine
basmamak için atesin aydinligindan yararlanabiliriz.
Özellikle de magara duvar resimlerini yaparken, çok yayari
oldugu bilinmektedir.
3. YIRTICI HAYVANLARDAN KORUNMAK IÇIN: Yirtici hayvanlarin
atesten korktuklari belirlenmistir. Bu nedenle yatmadan önce
magaramizin girisine yakilacak bir ates güvenligimizi
saglayacaktir.
4. BAZI YIYECEKLERI PISIRMEK IÇIN: Et, patates, patlican gibi
bazi besinlerin atese bir süre tutulmasindan sonra daha da
lezzetli oldugu söylenmekteydi. Bu bilgiler üzerine
muhabirlerimiz bir deneme yapmislar ve söylentilerin dogrulugunu
saptamislardir.
5. SERAMIK VE MADENSEL ALET YAPIMINDA: Bu konuda henüz yeterli
birikimin olmamasi nedeniyle bu seyler teoridedir. Bu seylerin
gerçeklesebilmesi için yüzbinlerce yilin
geçecegi sanilmaktadir.

--------------------------------------------------------------------------------

ZAMANI ÖLÇME KONUSUNDA ILK ADIMLAR ATILIYOR

Zamanin ölçülmesi konusunda farkli uygulamalar hizla
yayiliyor. Bazi klanlar agaçlarin çiçekler
açmasini, bazi klanlar kar yagisini, bazi klanlar da
bulunduklari bölgedeki irmaklarin taskin yapmasini sayarak zamani
ölçmeye basladilar. Daha kisa zamanlarin
ölçülmesinde de Ayin ve Günesin dogmasi sayilarak
kullaniliyor. Bazi klanlarin da bahar gelip, doganin canlanmasini
kutladiklari ögrenilmistir

DEVRIN EN ÖNEMLI KARMA RESIM SERGISI

Yontma Tas Devri’nin en önemli karma resim sergisi
Ispanya’da Apenin Daglarindaki Los Capallos Magaralarinda
açildi. Çesitli ressamlarin resimlerinden olusan karma
sergide Yonyma Tas devri’ndeki günlük yasama iliskin
yapitlar yer aliyor. Resimler, renklendirici çesitli bitkilerle,
çira isiyle ve hayvansal renklendiriciler kullanilarak
yapilmistir. Av sahnelerinin, boga ve öteki hayvanlarin magara
duvarlarina yapilan resimler izleyicileri heyacanlandirmistir. Bazi
klan üyeleri de bu resimleri olagan üstü
güçlere sahip kisilerce yapildigini söyleyerek bu
yapitlara ve sanatçilarin yeteneklerine gölge
düsürmeye çalismislardir. Yanda resim sergisindeki
yapitlardan biri yer almaktadir.

KADINLAR ETEK GIYIYOR

Doganin kadinlara vermis oldugu analik görevi nedeniyle kadinlar
klan yasamina toplayicilik yaparak katkida bulunuyorlardi. Kadinlarin
Hamile olmalari, çocuklarini emzirmek ve korumak zorunda
olmalari onlarin barinaklardan çok fazla uzaklasmalarina engel
oluyordu. Fiziksel olarak da erkeklere göre daha
güçsüz olan kadinlar ava çikamiyorlardi.
Kadinlarin dogada hazir bulup topladiklari meyve ve sebzeleri tasimak
büyük bir sorun oluyordu. Sonunda kadinlar etek giyerek bu
sorunlarini çözdüler. Eteklerin önündeki iki
ucu alarak bellerine takan kadinlar önlerinde bir torba ( ne
demekse ? ) olusturarak topladiklari ürünleri buraya doldurup
tasimaya basladilar. Kadinlarin bu davranislari bir süre sonra
moda adi verilen bir akimi baslatacak ve toplumsal tüketimi
hizlandirici bir etkide bulunacagi uzmanlar tarafindan iddia
edilmistir. Su anda uzun olan boylari uzun olan eteklerin milyonlarca
yil sonra islevlerini yitirerek mini ve yirtmaçli modellerinin
çikacagi tahmin edilmektedir.